Junaci ne umiru samo smrću, već i zaboravom. Spomenici, ploče, biste i česme predstavljaju način da se očuva sećanje na hrabrost i borbu za slobodu. U tom duhu, nedavno je objavljena knjiga „Memorijali Rakovice”, autori su Milan Nedeljković i dr Vidoje Golubović, a izdavač je Biljana Aleksić, predsednica Udruženja boraca narodnooslobodilačkih ratova Rakovica. Ova knjiga istražuje istoriju opštine Rakovica kroz poslednjih 125 godina i dokumentuje spomen-obeležja koja su odolela zubu vremena, kao i ona koja su zaboravljena.
U Rakovici se nalazi 37 memorijala posvećenih junacima i žrtvama oslobodilačkih ratova, kao i 115 ulica koje nose imena heroja. Milan Nedeljković naglašava važnost sećanja na one koji su se borili za slobodu, ističući da se mnogi ljudi žrtvuju kako bi sačuvali mir za buduće generacije.
Dr Golubović dodaje da knjiga ima praktičnu ulogu, podseća na stanje memorijala i poziva institucije i građane na očuvanje ovih obeležja. Naglašava važnost istraživanja i obeležavanja stratišta koja još uvek nemaju svoja spomen-obeležja, poput jaruge Zelenjak, gde su streljani zatvorenici tokom Drugog svetskog rata.
Pored ovoga, knjiga podseća na istorijske značaje i obeležja kao što je spomen-ploča Vase Čarapića, stradalog u odbrani Beograda 1806. godine, i spomen-česma koja se nalazi u centru Rakovice. Nažalost, mnogi od ovih spomenika su zapušteni i zaboravljeni, poput česme koja je nekada bila u dobrom stanju, ali je danas gotovo u potpunosti urušena.
U dvorištima nekih institucija, memorijali su bolje očuvani, kao što je spomen-bista Petra Lekovića, narodnog heroja iz Prvog svetskog rata. Ipak, pitanje ostaje šta će biti sa spomenicima u zapuštenim preduzećima.
Jedan od značajnih spomenika je „Bronzani cvet”, koji se nalazi ispred zatvorenog zdanja „Industrije motora Rakovica”, s bareljefima poginulih radnika. Ova knjiga pruža uvid u istoriju i značaj junaka, naglašavajući da je važno da ih se sećamo kako bismo očuvali našu prošlost.
Zid sa imenima poginulih boraca
U dvorištu Udruženja srpskih ratnih veterana u Rakovici nalazi se jedinstven spomenik posvećen borcima koji su poginuli na Kosovu i Metohiji tokom 1998. i 1999. godine. Ovaj „zid plača” dugačak je 22 metra i sadrži imena 1.009 boraca, uključujući 108 stradalih sa karaule na Košarama. Ova obeležja služe kao podsetnici na žrtve koje su dale svoje živote za našu slobodu.
