Američki fotograf Gregory Crewdson održava retrospektivnu izložbu u Umetničkom muzeju Bon, gde se prikazuje ceo spektar njegovog rada. Poznat po insceniranim fotografijama koje podsećaju na filmske kadrove, Crewdson istražuje skrivenu nelagodu u svakodnevici američkih predgrađa.
Rani uticaji i počeci
Rođen 1962. godine u Bruklinu, Crewdson je već u detinjstvu doživeo uticaje koji su oblikovali njegov umetnički put. Otac psihoanalitičar radio je u podrumu porodične kuće, a mali Gregorio je rado prisluškivao seanse, opisujući to kao svoju prvu umetničku uspomenu. Takođe, poseta izložbi Diane Arbus u Muzeju moderne umetnosti kada je imao deset godina bila je ključna za njegov izbor fotografije.
U tinejdžerskim godinama svirao je u pank bendu The Speedies, čiji je hit ‘Let Me Take Your Photo’ kasnije korišćen u reklami za digitalne kamere.
Obrazovanje i karijera
Studirao je fotografiju na Purchase Collegeu Državnog univerziteta Njujork, a zatim likovne umetnosti na Univerzitetu Yale, gde je od 1993. docent, a danas profesor. Njegov rad zastupaju vodeće galerije u Njujorku i Londonu.
Filmske reference i fiktivni svet
Crewdson se oslanja na vizuelni jezik reditelja poput Alfreda Hičkoka, Stivena Spilberga i Dejvida Linča. Stvara fiktivnu varoš Ivningsajd, sličnu onoj iz ‘Twin Peaks’, gde urbana predgrađa prelaze u divljinu, otkrivajući strahove i čežnje.
U serijama poput ‘Prigušeno svetlo’, ‘Katedrala borova’, ‘Pomračenje moljaca’ i ‘Čudo prirode’ prikazuje ljude zarobljene u trenucima nelagode, sa svetlom koje podseća na košmare. Kritičari vide u tome propast američkog sna, ali umetnik ističe da je to više osećaj nego realnost.
Način rada
Za svaku fotografiju koristi filmsku ekipu od tridesetak ljudi, kranove i pažljivo planirane scene. Ništa nije slučajno – hiperrealistične slike nose nadrealnu atmosferu. ‘Sve počinje traženjem lokacije, zatim pet-šest nedelja produkcije za jedan trenutak’, objašnjava Crewdson.
Saradio je sa holivudskim stručnjacima poput direktora fotografije Rika Senda. Teme otuđenosti i haosa u životu rešava umetnošću koja donosi red i smisao.
Zaključak
Crewdson ne nudi gotova tumačenja, već slike koje evociraju osećaj za trenutak i moguće. Ne traži inspiraciju daleko – dovoljna su predgrađa Masačusetsa. Na pitanje da li umetnost može spasiti, odgovara potvrdno: ‘Da, inače se njom ne bih bavio’.
